Postnatale depressie versus normale gevoelens
Overrompeld…en oververmoeid
De (vrij suggestieve) vraag of ik “niet gewoon een postnatale depressie had”, werd pardoes op mij afgevuurd door de directrice van de basisschool waar ik op dat moment als leerkracht aan verbonden was. Ik was die zomer bevallen van onze oudste en zou 16 weken later weer voor de groep staan. Ik was toen echter helemaal niet in staat om de verantwoordelijkheid hiervoor op me te nemen. Ik kon die voor mijn eigen kind (nog) niet eens aan… De bevalling was heel rap gegaan, maar had wel spannende momenten gekend. Onze zoon werd na zijn geboorte ook nog eens direct bij me weggehaald. Hij trok gelukkig snel bij, maar in de weken die volgden huilde hij meerdere uren per dag. Slapen deed hij amper, ik dus ook niet. Ik gaf hem borstvoeding maar besloot hier na consultatie van de osteopaat mee te stoppen. De terugkeer naar mijn werk speelde daar ook een rol in. Ik nam deze al vroeg mee in mijn overwegingen. (…) De vraag van de directrice had me overrompeld, ik was (ook) oververmoeid op dat moment. Had ik maar geweten dat er zoiets bestaat als moederrouw! Dat de fase waar ik doorheen was gegaan en mij nog in bevond, erbij hoort en dat het normale gevoelens waren die ik had. Het ontbrak zowel mij als de directrice aan voldoende kennis hierover. En ook de mensen uit mijn (directe) omgeving waren hier niet van op de hoogte.
Dit speelde zich af in 2011. Na de komst van onze tweede in 2013 heb ik zo’n zelfde aanpassingsfase doorgemaakt. Ook toen vroeg ik me af of de gevoelens die ik ervoer, normaal waren. Op de periode na de geboorte van onze derde kijk ik heel anders terug. Ik koos er toen al tijdens de zwangerschap bewust voor om dingen anders te doen en op grond van die (succes)ervaringen wist ik dat ik mijn focus qua werk wilde gaan verleggen naar het begeleiden van mama’s (to be). Er was een missie geboren! Een missie die ook voor mijzelf nog helend zou werken.
Perinatale counseling
Deze missie en mijn eigen ervaringen zoals hierboven omschreven, brachten mij in 2019 bij de opleiding ‘Perinatale Counseling’. Het leek me een mooie aanvulling op dat wat ik ervoor gedaan had, maar was dat het ook? Tijdens mijn zoektocht vond ik er enkel een in België (binnen onze eigen grenzen kon ik geen soortgelijke opleiding vinden). En was dit het goede moment ervoor? Onze derde was immers nog geen twee jaar oud en ik zou hierdoor dagen van huis zijn met een overnachting eraan vast. Mijn ratio wierp allerlei vragen op, terwijl mijn gevoel er reeds over uit was en zei dat ik ervoor moest gaan. “Listen to your heart!” And so I did. En het klopte.
Impact van de komst van een baby op ouders
Het theoretische deel van de opleiding zorgde voor cognitieve verrijking en voor een soort van database waar ik sindsdien uit putten kan. Met relevante informatie om met mama’s (to be) en hun partners te delen, alsook met huisartsen en verloskundigen. Mijn doel is de perinatale psychische gezondheid meer op de kaart te zetten/krijgen. Mijn wens is dat er tijdens (en het liefst nog voor) een zwangerschap al geruime aandacht is voor de veranderingen die een kind met zich meebrengt en wat dat voor impact kan hebben op de ouders. Zowel fysiek als mentaal. En ook relationeel. Zodat zij zich hier beter op kunnen voorbereiden. Iets dat zowel de ouders als (de start van) de baby ten goede zal komen. Ik zou willen dat dit er was (geweest) toen ik zwanger was!
Niet op voorbereid
Ten tijde van mijn eerste zwangerschap dacht ik bijna alleen na over de praktische dingen als een Maxi-Cosi, wieg, badje, kinderwagen, etc., het volgen van een cursus over het geven van borstvoeding en het regelen van opvang. Ik had me ingelezen, maar was er niet op voorbereid hoe het voelen zou om de verantwoordelijkheid te dragen voor zo’n kleintje, hoe ik het beste reageren kon als hij veel huilen zou en hoe ik me staande kon houden hierin. Ik had wel een netwerk van familie en vrienden, maar die woonden allemaal ver(der) weg. Ik heb me vaak alleen gevoeld, aangezien mijn man ook niet goed wist hoe mij te ondersteunen. Het overviel hem misschien nog wel meer dan mij.
Ook de partners
Het lijkt mij om die reden van groot belang om me bij de themabijeenkomsten (= psycho-educatie en het uitwisselen van ervaringen) die ik ga organiseren, ook tot hen te richten. Opdat ook de partners beter voorbereid zijn op de periode na de bevalling, zodat ze de mama’s to be ook beter tot steun kunnen zijn. Daarnaast kunnen ook mannen een postnatale depressie krijgen. Vijf tot tien procent van de mannen kampen met depressieve gevoelens vlak na de geboorte van een kind (bij vrouwen is dit zeven tot twintig procent).
Doordat de aandacht doorgaans gericht is op moeder en kind, is er voor de vaders vaak weinig gelegenheid om hun gevoelens te uiten. Het belang daarvan is echter groot:
Als de partner depressief is, bestaat er bij de vrouw dertig procent kans op een postnatale depressie en is er meer kans op emotionele en gedragsproblemen bij het kind.
Meer ruimte en aandacht
Naast groepsbijeenkomsten zoals (informatieve) workshops en de genoemde themabijeenkomsten, bied ik individuele sessies aan om moeders (en/of vaders) die willen werken aan de verbinding/hechting met hun baby, op maat te kunnen begeleiden. In individuele sessies is er ook meer ruimte en aandacht voor de verwerking van (de gevolgen van) perinatale ervaringen. Afgestemd op de persoon en diens behoeften. Naast de counseling kan ik hiervoor ook Geboorte In Kaart en/of IEMT inzetten. Maar ook oefeningen in mindful ouderschap bijvoorbeeld. En zo zijn er nog wel meer tools die ik tot mijn beschikking heb. Mij kennende, komen er ook nog wel bij in de komende jaren! (haha)
Geboorte In Kaart en Iemt in het kort
Met behulp van Geboorte In Kaart breng je het geboorteverhaal van iemand in kaart. Dit maakt inzichtelijk waarom je (kind) steeds weer bepaald gedrag laat zien. Alle gedragingen komen voort uit de geboorte en de periode die daaraan vooraf is gegaan. Hoe je gestart bent, is bepalend voor hoe je als volwassene (of als kind) in het leven staat!
IEMT kan worden ingezet om bepaalde angsten of andere emoties en gevoelens waar je last van hebt, te behandelen. Ze zijn vaak het gevolg van dingen die je hebt meegemaakt, maar (nog) niet verwerkt hebt. Hierdoor kan het zijn dat je ze moeilijk kunt loslaten of dat je erover blijft piekeren.
Taboe
Ik hoop samen met de overige hulpverleners die hiermee gemoeid zijn, zorg te kunnen dragen voor een goede en tijdige begeleiding van vrouwen met psychische klachten zoals een peri- of postnatale depressie. Ik ben geschrokken van de hoge aantallen. Zo zijn er in Nederland jaarlijks twintig duizend (!) pas bevallen vrouwen die met een depressie of een aanverwante stoornis kampen. Door het grote taboe dat daarop rust, kan een depressie zwaarder worden en langer duren. Wat niet alleen gevolgen heeft voor de vrouw zelf, maar ook voor haar baby.
Dit laatste is iets dat mij nog altijd bezig kan houden wat onze oudste betreft. Ik kan niet terugdraaien hoe zijn start voor hem en mij (ons) is geweest, maar mij(n ervaringen) wel inzetten om de start van hopelijk vele andere ouders en hun kinderen zo gunstig mogelijk te laten zijn.
Met Ruimte voor Gevoel
RvG | Copyright 2019
