Huilen is communicatie
Baby’s huilen, omdat ze je iets willen vertellen
Met deze woorden werd het webinar ingeluid dat afgelopen donderdagavond op mijn agenda stond. Een webinar gegeven door de dames van Geboorte In Kaart, met Thomas Harms als gast(spreker). Thomas heeft meer dan 20 (!) jaar ervaring in het begeleiden van ouders met een huilbaby en deelde gedurende 1,5 uur zijn kennis en ervaringen met mij en de andere aanwezigen. En het deed wat met mij… Mijn lichaamsgeheugen werd flink gestimuleerd, met name toen er filmpjes werden getoond van ouders met hun baby (die op dat moment aan het huilen was).
Niet weten hoe je baby te troosten
Het zien van deze beelden bracht mij negen jaar terug in de tijd. Ook ik heb toen geregeld zo gezeten met mijn oudste. De machteloosheid die ik destijds zo veelvuldig gevoeld heb, zag ik ook bij de ouders uit de filmpjes. Ik weet nog precies hoe het je overweldigen kan als je kind zoveel huilt. Hoe dit binnen komt. Zo intens… Je wil hem helpen, maar hebt geen idee hoe.
Als er dan een oplossing voor gevonden lijkt te zijn, ben je geneigd om daar krampachtig aan vast te houden. Ook al weet je ergens diep van binnen wel dat het niet wenselijk is, toch word je een soort van ‘Ninja’ die haar slapende kind heel voorzichtig neerlegt, waarna je je in allerlei bochten wringt om op je tenen subtiel de kamer uit te sluipen en de deur uiterst voorzichtig achter je te sluiten en daarbij uit alle macht probeert te vermijden dat dingen op je pad ervoor kunnen zorgen dat er onverwachtse geluiden of bewegingen te horen dan wel te zien zijn – als het maar maakt dat je kind (even) slaapt. En het huilen daarmee stopt. I’ve been there. Ik wist precies welke traptreden ik vervolgens moest mijden om te voorkomen dat de trap zou kraken… Want stel je voor dat dat hem weer uit zijn slaap zou halen! Dan zou het weer van voor af aan beginnen. Ik heb zelfs overwogen om de deurbel op non-actief te zetten. Op het geluid daarvan volgde steevast een huiltje.
Voor een ander wellicht niet te snappen. Maar ik was zo blij als ik eventjes rust had… Hoe ik die tijd invulde, dat is weer een ander verhaal (iets met prioriteiten buiten jezelf plaatsen en een lichte neiging tot OCD die in tijden van stress of grootse veranderingen nog wel eens kon opvlammen). Ik had veel meer mijn rust moeten pakken in plaats van dingen gaan doen/regelen die er op dat moment in feite niet toededen – behalve in mijn hoofd.
Niet verder kunnen kijken
Achteraf gezien had ik er veel baat bij kunnen hebben als ik in die tijd begeleid zou zijn geweest hierin! Ik ging maar door en door. Want de verantwoordelijkheid voor dat kleine mannetje rustte op mijn schouders. En zwaar ook. Als hij huilde – en dat deed hij heel wat uren op een dag – kwam hij enkel tot rust in mijn armen of op mijn borst gelegen. Dat waren meestal ook de enige plekken waar hij in slaap kon komen. Nu deed hij dat overdag niet veel en als de dag een andere invulling kreeg, al helemaal niet. Tijdens de eerste logeerpartij bij opa en oma viel hij pas laat op de avond (met mij erbij) in slaap en na een korte slaapronde heb ik vervolgens vrijwel de hele nacht rechtop gezeten met hem. Na het eerste ‘feestje’ (een housewarming waarvoor slechts een klein gezelschap was uitgenodigd) waar hij mee naartoe ging, sleet ik zowat een pad in op de vloer in de woonkamer in de nacht die daarop volgde. Ik kon niet anders denken en/of doen. De oplossing op korte termijn was de enige waar ik naarstig naar op zoek ging. Zoals ik ook niet verder kon kijken dan de dag die voor me lag.
Met de kennis die ik nu heb, snap ik waarom hij niet veel sliep maar op dat moment was ik zo zoekende… (wat ook weer niet meehielp)
Vicieuze cirkel
Voor ouders van een huilbaby is het vaak een hele grote uitdaging om het hoofd koel te houden. De baby voelt hun stress, waardoor je als ouders met je kind in een vicieuze cirkel kan terechtkomen.
Zo’n cirkel dreigt ook te ontstaan wanneer een baby geen ruimte krijgt om te huilen, maar hem steeds afleiding geboden wordt. Bij onze oudste deed ik dat door te (gaan) bewegen. Met hem in de sling (een soort van drager), op de arm of tegen mijn bovenlijf aan. En zo maakte de ene behoefte plaats voor de andere behoefte: ik had onze zoon geleerd dat als hij huilde, ik hem zo ‘helpen’ zou. Het gebruik van een speen is hier ook een voorbeeld van. Echter, als er niet aan deze nieuwe behoefte tegemoet gekomen wordt, neemt de stress en spanning algauw weer toe bij de baby waarna deze vaak nog heftiger gaat huilen dan hij al deed! (ik kan deze ook aanvinken…)
Goed bedoeld
De bedoelingen van ouders zijn echter goed, dat voorop gesteld. Ik dacht er ook goed aan te doen. En hem zo het gevoel van veiligheid (terug) te geven. Met die intentie is niets mis. Maar het is geen oplossing voor de lange termijn; het is een overlevingsstrategie. Los van het feit dat dit heel veel energie vraagt van de ouder(s), komt een dergelijke aanpak het kind ook niet tegemoet in zijn werkelijke behoefte.
Wegstoppen maakt niet ongedaan
De primaire reactie van een ouder is er vaak een van willen sussen (“Stil maar”). Of een speen geven, waardoor het huilen stopt. Een baby wil echter niets liever dan zijn (geboorte)verhaal vertellen! Over wat hij in de buik, tijdens zijn geboorte of daarna heeft ervaren. Met zijn huilen laat hij zien wat er toen gebeurde. Waar het moeilijk of pijnlijk voor hem was. Of waar hij nu nog last (van) heeft. Als een baby die gelegenheid niet krijgt, wordt dit als het ware weggestopt. Maar daarmee niet ongedaan gemaakt…
Tijd en ruimte voor het geboorteverhaal
Op het moment dat je een baby de tijd en ruimte geeft om zijn verhaal te vertellen, ofwel volledig de ruimte biedt om dit er te laten zijn, creëer je voor een baby de gelegenheid om dit onder begeleiding alsnog een plekje te geven. Hij zal zich gezien en gehoord voelen, en daarmee gesteund. Hij kan dan ontspannen en hierdoor zal er informatie naar boven komen. Door hier uiting aan te kunnen geven, kan hij gaan helen.
Thomas zegt hierover: “Als je je openstelt voor de gevoelswereld van je baby, ontstaat er een harmonisch samenzijn. Je baby voelt zich dan gezien en geaccepteerd.” Door beschikbaar en aanwezig te zijn, voelt je baby zich tevens verbonden met je. Dit geeft hem een gevoel van veiligheid en geborgenheid.
Emotioneel beschikbaar
Van belang is wel dat je je hier innerlijk toe in staat voelt. Om een baby hier goed in te kunnen begeleiden, dien je emotioneel beschikbaar te zijn. Om contact te (kunnen) maken met je baby, dien je allereerst contact te maken met je eigen lijf. Je kan je hiermee verbinden door de buikademhaling toe te passen.
De ademhaling is een van de eerste lichaamssystemen dat op toenemende stress reageert. Bewust naar de buik ademen, zorgt voor rust, veiligheid en herstel. Bij jou en je kindje.
Tips die je kunnen helpen naar je buik te ademen
Voor ik in het primair onderwijs kwam te werken, heb ik als zelfstandig oefentherapeut gewerkt. Ik heb toen redelijk wat patiënten met hyperventilatie of spanningsklachten behandeld. Voor hen werkte het bewust hiermee bezig zijn nogal eens averechts. Hierbij een tip die ik aan hen meegaf:
Verleg je aandacht naar je voeten en het contact (maken) met de grond/onderlaag. Door je aandacht hier naartoe te brengen, stuur je je ademhaling onbewust en breng je deze via de indirecte weg omlaag! Als je het lastig vindt om dit in de praktijk te brengen, stamp dan eens flink met je voeten op de grond. Of duw deze in de grond. Ga met je aandacht alle delen van je voet na die contact maken hiermee: je tenen, de bal van je voet, je hielen. Verplaats je gewicht van links naar rechts en van voor naar achter. Voel hoe het zwaartepunt van je lichaam meebeweegt. Breng dan je gewicht weer terug naar het midden en iets meer naar de voorvoet.
Merk je dat je ademhaling hoog blijft, trek dan eens een paar keer bewust je schouders op richting je oren (of zo hoog als je kunt). Voel hoe de spanning in de spieren van je nek en schoudergordel toeneemt. Houd deze een paar tellen vast, waarna je je schouders weer ontspant en omlaag brengt. Alsof er gewichten onder hangen, die ze nog verder omlaag trekken. Dit kan wat rek geven in de spieren die betrokken zijn bij een borstademhaling. De belangrijkste en meest efficiënte spier hiervoor is echter het middenrif. Wanneer deze gebruikt wordt om adem te halen, zal je voelen dat je buik opbolt bij de inademing en weer afplat bij de uitademing. Een (of twee) hand(en) op je buik leggen kan daar ook bij helpen. Of iets anders, zoals een warme kruik als je deze oefening liggend doet. Dit kan ook helpen om lager te gaan ademen.
Verdere verdieping
Binnenkort ga ik starten met mijn deelname aan het nieuwe babyprogramma van Geboorte In Kaart! Hierin komen de specifieke behoeften van een baby aan bod. Daarmee kan ik een concreet plan van aanpak voor ouders maken en ze ook heel concreet begeleiden. Zin in! Om nog meer te leren over hoe de signalen van een baby te vertalen, hoe de hechting tussen baby en ouder te stimuleren en hier een plan voor op te stellen. Hiermee kunnen problemen en baby-ongemakken al in een vroeg stadium worden onderkend en worden opgelost!
Een mooie uitbreiding van mijn diensten op het gebied van geboorte en gedrag. Ik kan niet wachten om ermee aan de slag te gaan!!
Voor nu een boekentip die ik je zeker niet wil onthouden. Thomas heeft namelijk een boek voor ouders geschreven (dat ik ook heb aangeschaft omdat het voor mij als professional zeker ook nog van toevoegende waarde is): Waarom je baby huilt en hoe je je kind kunt troosten.
In zijn boek legt Thomas uit waarom baby’s huilen, hoe een huilcyclus in elkaar zit en hoe het gedrag van baby en ouder elkaar beïnvloedt. Hij toont aan hoe een op verbinding gerichte begeleiding van de baby in je voordeel uitpakt, zowel voor ouders als voor hun kind. Daarnaast reikt hij ouders onmiddellijk toepasbare technieken aan om stress te verminderen en stap voor stap te leren afstemmen op de behoeften van hun kind.
Een absolute aanrader!
RvG | Copyright 2021
Belangrijke noot:
Een bevalling kan traumatisch zijn geweest voor de baby, maar ook voor (een van) de ouders.
Zo liet de bevalling van mijn oudste zowel bij hem als bij mij sporen na. Zo snel, heftig, spannend en kritiek als deze (gevoelsmatig) was geweest. Ook al werd er uiteindelijk gesproken over een geslaagde bevalling, ik bleef de film van de bevalling maar afspelen in mijn hoofd. Alsof mijn hoofd niet had kunnen verwerken wat er lijfelijk in zo’n rap tempo was voltrokken.
Met dat wat ik nu weet, durf ik te stellen dat de bevalling voor ons beiden in bepaalde opzichten best traumatisch is geweest. Voor ons allebei had het dan ook goed geweest als we bij de verwerking hiervan begeleiding hadden gehad.
Ik bied deze aan in een vorm die is afgestemd op de behoeftes die er op het moment van aanmelding zijn. Bij het verwerken van bepaalde gebeurtenissen tijdens de zwangerschap, geboorte, kraamperiode of daarna kan IEMT ingezet worden. Om de verbinding tussen moeder en kind te herstellen kan de Verbroken Verbinding Massage hel(p)end zijn. Dient er eerst meer rust in jouw hoofd en/of lichaam te komen, dan zijn er meerdere behandelingen die ik je geven kan. Heb je meer behoefte aan begeleiding in de vorm van counseling, dan kan dat (ook).
We bekijken samen hoe en waaraan te werken! Het leven van een (kersverse) mama staat al zo op zijn kop. Je hoeft het niet alleen te doen. Ik ben er voor jou en evt. je partner of kindje.
